Zen wordt in de 13de eeuw door de monnik Eisai in Japan geintroduceerd. Zen is op dat moment niet de eerste vorm van Boeddhisme in Japan. De Tendai, Shingon en Jodō school waren al goed vertegenwoordigd in Kyōto.
Er bleek daar weinig ruimte voor Zen om zich te vestigen en Eisai kreeg meer ondersteuning in de stad Kamakura waar de Hōjō-clan (een invloedrijke krijgersfamilie) de Zen van Eisai ondersteunde.
Deze clan hielp de eerste shōgun (opperbevelhebber) van Japan de macht te grijpen en Japan grotendeels te verenigen onder zijn regering.
Vanaf de vestiging van Zen in Japan stond deze onder de bescherming van de krijgers-kaste: de samurai en hun leider: de shōgun.
Het Japanse Zen kan onderverdeeld worden in 2 hoofd-stromingen:
- Soto-shu, die de nadruk legt op Shikentaza, “zittende meditatie”
- Rinzai-shu, die de nadruk legt op directe ontwaking o.a. door Koan-studie “Zen paradoxen”
Volgens de leer van Zen is elk levend wezen inclusief de aarde en alles erin perfect en compleet zonder gebreken.
Verder is een uitgangspunt dat het idee van een onafhankelijk en beperkte “Zelf” de bron is van lijden.
Tenslotte bevat de leer van Zen dat alles vergankelijk en veranderlijk is.
