Boeddha was niet zijn naam, maar een titel die hem gegeven werd door zijn volgelingen en betekent “de ontwaakte” .
De oudste stroming van Boeddhisme heet Theravada (de ouderlingen) en start vanuit de 4 edele waarheden.
- Het leven is lijden
- Lijden komt voort uit verlangen
- Het is mogelijk lijden te beeindigen
- Dat wordt bereikt door het 8 voudige pad te volgen
Dit was de eerste doctrine van de Boeddha, ongeveer 500 jaar later startte een nieuwe stroming van boeddhisme in China, toen Bodhidharma van India naar China kwam om boeddhisme te onderwijzen. Deze nieuwe stroming wordt Mahayana (het grote voertuig) genoemd.
Zen is een bekende vorm van Mahayana Boeddhisme en komt vanuit China ook naar Japan. Er zijn echter vele andere stromingen van Boeddhisme in Japan:
- Jodo-shu (Pure land)
- Nichiren-shu (Pundarika, Lotus sutra)
- Kegon-shu (Avataṃsaka, Flower Adornment soetra)
- Tendai-shu (Pundarika, Lotus soetra)
- Shingon-shu (Mahāvairocana en vajrasekhara, tantra)
De laast twee genoemde vormen van Boeddhsime in Japan (Tendai en Shingon) zijn vormen van een derde stroming in Boeddhisme: Vajrayana (diamanten voertuig) en worden ook wel esotherisch Boeddhisme genoemd.
De mikkyo uit Tenshin Shoden Katori Shinto ryu, Yamabushi (berg monniken) en bonji (sanskriet karakters) op zwaardornamenten zijn voorbeelden van esotherisch Boeddhisme.
Tibetaans Boeddhisme (zoals dat van de Dalai Lama) is ook een vorm van Vajrayana.