In Japan gebruikt men het spreekwoord:
“Na de strijd, trek de helmkoorden strak.”
Hiermee wordt bedoelt dat een krijger zijn aandacht niet mag laten verslappen en zijn verdediging niet mag laten zakken, wanneer het onmiddellijke gevaar geneutraliseerd lijkt te zijn. Dit is wat met zanshin bedoelt wordt.
Zanshin is echter niet met een gespannen boog rondlopen klaar om te schieten. Deze vorm van concentratie is slechts seconden vol te houden en zanshin dient gedurende de hele kata gemanifesteerd te worden…en volgehouden te worden tot ver na de laatste slag.
Er is een verhaal over de grote meester Tsukahara Bokuden 塚原卜伝 die zijn leerling opleidt om zanshin te ontwikkelen door hem op willekeurige momenten van de dag met een stok te slaan.
De leerling werd geacht zich op deze aanvallen te verdedigen met wat hij maar voorhanden had. Na elke keer te falen de aanval de pareren, besluit de leerling om om te anticiperen wanneer de leraar zou kunnen aanvallen en zich daarop voor te bereiden. Ook deze strategie faalt, omdat de meester oneindig veel opties heeft en de leerling niet op al deze opties kan anticiperen.
Na een lange tijd van falen geeft de leerling op bewust een aanval te verwachten. De volgende aanval van de meester werd gepareerd.
Meer informatie:
- Fauliot, P. (1984). Contes et récits des arts martiaux de Chine et du Japan, Éditions Albin Michel S.A., Paris
- Perfecte uitleg op youtube door een grote meester in budo
Disclaimer:
Uitleg geven over een complex onderwerp zoals deze is een uitdaging. Door middel van vergelijkingen en anecdotes wordt getracht een globaal idee te geven van deze geesteshoudingen zoals die in de krijgskunsten worden beschreven.
