Kamae 構え, shisei 姿勢

Er zijn verschillende kamae en er kunnen soms grote verschillen zijn in uitvoering van eenzelfde kamae tussen verschillende stijlen. De meest voorkomende kamae zijn:

  • Seigan no kamae (met de punt van het zwaard op de ogen van de tegenstander)
  • Jodan no kamae (hoge stand met het zwaard boven het hoofd)
  • In no kamae of hasso no kamae (met het zwaard aan de rechterzijde van het hoofd)
  • Gedan no kamae (met de punt van het zwaard naar beneden gericht)

Verder zijn er kamae die voor een bepaalde stijl specifiek zijn en niet in veel andere stijlen worden beoefend. Een speciale houding specifiek voor die stijl als het ware.

  • Shin no kamae (waarbij het zwaard met het scherp omhoog op de linker arm rust)
  • Waki dori no kamae (waarbij de linkehand op de rug van het blad wordt gelegd)
  • Sasagakure no kamae (waarbij de linkerarm uitgestrekt vooruit wordt gestoken met de palm naar de opponent)

Ook de wijze waarop kamae worden aangeleerd kan verschillen per stijl. Vaak worden de kamae aangeleerd in de eerste kata van het curriculum, maar sommige scholen maken gebruik van warigeiko 割稽古 (opgedeelde training), waarbij de kamae los getraind worden (vaak aan het begin van de les).

Sommige scholen onderwijzen dat bepaalde kamae een in 陰 (yin) of yo 陽 (yang) karakter hebben. De in-kamae hebben een ontvangend karakter en de yo-kamae een aanvallend karakter. Bij sommige kamae is dit in de naam verwerkt: in-no-kamae 陰の構え

Verder zijn er grofweg 3 houdingen te onderscheiden met betrekking tot de draaining van het lichaam ten opzichte van de seichusen/chushinsen 正中線/中心線 (middenlijn tussen de centrums van twee beoefenaars)

  • Seitai 正体 (heup staat 90 graden t.o.v. de seichusen)
  • Yaya hanmi / hanhanmi 稍半身/半半身 (de heup is gedeeltelijk weggedraaid van de opponent en ongeveer 45 graden t.o.v. van de seichusen)
  • Ma hanmi / hanmi 真半身/半身 (de heup is geheel weggedraaid van de opponent en ongeveer parallel met de seichusen)

Kamae zijn voorgeschreven houdingen; shisei 姿勢 is de correcte uitvoering van deze kamae. De eerste kanji in shisei staat voor “vorm/figuur” de tweede kanji staat voor o.a. “energiek/kracht/natuurlijk”. Shisei gaat dus over een correcte lichaamshouding.

Over het algemeen is te stellen dat shisei bestaat uit een stevige maar ontspannen verbinding met de vloer met de knieën licht gebogen. Dit dient als fundament dient voor een correcte houding van het bovenlichaam. Verder dient het bovenlichaam dient op natuurlijke wijze gestrekt te zijn met de schouders ontspannen.

Een correcte lichaamshouding is niet alleen belangrijk in de verschillende kamae, maar tevens in de bewegingen tussen de kamae in. Het is meer een algemene vorm van lichaamshouding in tegenstelling tot de specifieke standen die door kamae worden beschreven.

Vanuit een goede shisei kunnen zanshin, kime, seme, kokyu, kiai en waza correct worden uitgevoerd/bereikt.

Voor leerlingen die al bekend zijn met dit begrip:
Kokoro-gamae 心構え is de houding van de geest. In een bepaalde (fysieke) kamae hoeft de kokoro-gamae niet de fysieke uitdrukking van de kamae te volgen. Zo kan vanuit gedan-no-kamae (een uitnodigende houding met de punt van het zwaard naar beneden) een zeer alerte en aanvallende geesteshouding worden ingenomen.

Verder is het vaak mogelijk om met een relatief kort tijd trainen een alerte houding aan te nemen in een kamae, maar in de transitie náár een kamae is de geest vaak minder alert en open voor aanvallen. In eerste instantie is het voor een beoefenaar zaak om deze transitie zo kort mogelijk te houden (terwijl de techniek netjes en correct blijft), terwijl deze werkt om tijdens alle bewegingen en kamae, zanshin te houden.

Disclaimer:
Dit artikel is onderdeel van een serie theorie-lessen. De bedoeling van deze artikelen is een achtergrond te verschaffen voor de budo-leerlingen van Kochōkai. Vanwege het introducerende karakter van deze artikelen, is er geen ruimte om dieper in te gaan op elk onderwerp.